Waar komt Oud en Nieuw vandaan?

Oud en Nieuw markeert de overgang van het ene jaar naar het volgende. De oorsprong van deze traditie ligt ver terug in de tijd. Al in de oudheid vierden mensen de jaarwisseling, vaak met rituelen en feesten. Voor hen was het een moment van reflectie en vernieuwing.

Bij de Romeinen stond de god Janus centraal, een god met twee gezichten. Eén gezicht keek terug op het afgelopen jaar, het andere keek vooruit naar het nieuwe. Deze symboliek leeft nog steeds voort. Door de eeuwen heen hebben verschillende culturen hun eigen invulling gegeven aan dit moment. Vandaag de dag is Oud en Nieuw een wereldwijd fenomeen.

---

Op welke datum valt Oud en Nieuw?

Elk jaar begint Oud en Nieuw op 31 december, de laatste dag van het jaar. Om middernacht maken we de sprong naar 1 januari, de eerste dag van het nieuwe jaar.

Hoewel deze datum wereldwijd hetzelfde is, verschilt de manier van vieren. In Nederland draait het vaak om vuurwerk, oliebollen en gezelligheid. In andere landen hebben ze eigen rituelen. In Spanje eten mensen twaalf druiven bij elke klokslag. In Japan luiden tempels 108 keer de klok om negatieve verlangens weg te drijven.

---

Wat zijn tradities rondom Oud en Nieuw?

Oud en Nieuw zit vol met tradities. Elk ritueel voegt iets unieks toe aan deze bijzondere nacht. Hier zijn enkele van de populairste gewoonten in Nederland:

Vuurwerk

• Het afsteken van vuurwerk is een van de meest spectaculaire onderdelen. De lucht vult zich met knallen en kleuren.
• Rond 22:00 uur hoor je al de eerste vuurpijlen. Maar om middernacht barst het echte feest los. Mensen verzamelen zich buiten om samen het nieuwe jaar in te luiden.
• Vuurwerk heeft ook een symbolische betekenis. De knallen zouden volgens oude tradities boze geesten verdrijven en geluk brengen.

Oliebollen

• Deze gefrituurde lekkernij hoort bij Oud en Nieuw zoals pepernoten bij Sinterklaas. Oliebollen zijn een must-have tijdens de jaarwisseling.
• Ze worden vaak gegeten met poedersuiker. Soms zijn ze gevuld met rozijnen, appel of sukade.
• Je kunt ze zelf maken, maar veel mensen halen ze bij een kraam. Het is een traditie die eeuwen teruggaat. De vette bollen gaven vroeger extra energie in koude winters.

Carbid schieten

• Vooral in regio’s zoals Friesland en Drenthe is carbid schieten populair. Het is een luidruchtige traditie die het oude jaar letterlijk wegknalt.
• Bij deze activiteit wordt carbid, een chemische stof, in een melkbus gedaan. Door water toe te voegen en de bus af te sluiten, ontstaat een explosie. Dit levert een harde knal op.
• Het is een typische plattelandsactiviteit. Mensen verzamelen zich op een open terrein en maken er een feestje van. Veiligheid staat hierbij voorop.

De Top 2000

• Muziekliefhebbers kijken elk jaar uit naar de Top 2000. Deze muzieklijst is samengesteld door luisteraars van NPO Radio 2.
• De uitzending begint op 25 december en eindigt precies op Oudjaarsavond. Het laatste nummer wordt vlak voor middernacht gedraaid. Vaak is dat “Bohemian Rhapsody” van Queen.
• Voor veel mensen is de Top 2000 een nostalgische reis door de muziekgeschiedenis. Het brengt herinneringen terug en creëert een warme sfeer tijdens de jaarwisseling.

Gelukkig Nieuwjaar wensen

• Om 0:00 uur omarmen mensen elkaar en zeggen: “Gelukkig Nieuwjaar!” Het is een moment van verbondenheid.
• Familie, vrienden en zelfs buren feliciteren elkaar. Samen proosten ze op een voorspoedig nieuw jaar.
• Dit ritueel is eenvoudig, maar krachtig. Het draait om hoop en positieve energie.

Goede voornemens

• Veel mensen zien het nieuwe jaar als een kans om opnieuw te beginnen. Ze maken plannen en stellen doelen.
• Typische voornemens zijn gezonder eten, meer bewegen of een nieuwe hobby oppakken.
• Het idee van goede voornemens is eeuwenoud. Het biedt een gevoel van controle en motivatie om het komende jaar beter te maken.

---

Hoe wordt Oud en Nieuw in Nederland gevierd?

In Nederland draait Oud en Nieuw om gezelligheid, familie en tradities. De avond begint vaak rustig. Mensen kijken oudejaarsprogramma’s zoals de oudejaarsconference. Cabaretiers blikken op humoristische wijze terug op het afgelopen jaar.

Later op de avond komen vrienden en familie samen. Ze eten oliebollen, spelen spelletjes of kijken naar vuurwerkshows. Tegen middernacht verzamelen mensen zich buiten. Met champagne in de hand wachten ze op de klok van twaalf.

Na het aftellen barst het feest los. De lucht vult zich met vuurwerk, gelach en gejuich. Mensen proosten, knuffelen en wensen elkaar het beste voor het nieuwe jaar.

---

Hoe wordt Oud en Nieuw wereldwijd gevierd?

Elk land heeft zijn eigen unieke manier om de jaarwisseling te vieren. Hier zijn enkele opvallende tradities:

• Spanje: Om middernacht eet iedereen twaalf druiven, één voor elke klokslag. Het brengt geluk voor de komende twaalf maanden.
• Japan: Tempelklokken luiden 108 keer. Dit staat symbool voor het wegdrijven van negatieve verlangens en een frisse start.
• Schotland: Tijdens Hogmanay worden grote vuren aangestoken. Mensen zingen traditionele liederen zoals “Auld Lang Syne”.
• Brazilië: Mensen dragen witte kleding voor vrede en gooien bloemen in zee als offer aan de zeegodin Iemanjá.

---

Wat maakt Oud en Nieuw zo bijzonder?

Oud en Nieuw is meer dan alleen een feest. Het is een moment van reflectie, hoop en verbondenheid. Het markeert het einde van een hoofdstuk en het begin van een nieuw verhaal.

De tradities, zoals vuurwerk en goede voornemens, geven kleur aan deze overgang. Het samenzijn met geliefden versterkt het gevoel van saamhorigheid. Iedereen, ongeacht cultuur of achtergrond, deelt de wens om het nieuwe jaar vol goede moed te beginnen.

Het is een nacht vol licht, geluid en emotie. Een nacht die ons eraan herinnert dat elk einde ook een nieuw begin is.